Beste mensen,
Niets is vanzelfsprekend.
Ook vrijheid niet.
Daarom is het zo belangrijk dat we herdenken en doorgeven aan wie we die vrijheid te danken hebben.
Nederland leeft nu 80 jaar in vrijheid.
Ik ben dankbaar dat er intussen hele generaties zijn die niet weten hoe oorlog voelt.
Want alleen in een land zonder oorlog, waar mensenrechten worden nageleefd en waar geen onderdrukking is, kan een samenleving goed functioneren. Daarom vieren we met 80 jaar vrijheid ook dat wij in een democratie leven. Een land waar iedereen mag meedenken en meebeslissen. Ook dat is niet vanzelfsprekend. Dat vraagt verantwoordelijkheid van iedereen.
80 jaar vrijheid betekent ook dat er steeds minder mensen zijn om herinneringen uit de oorlogstijd met ons te delen. We zullen de verhalen zelf moeten doorgeven. Dat is belangrijk. Zeker in een tijd waarin een oorlog woedt op ons eigen continent. “Dit nooit meer” zeiden we toen de Tweede Wereldoorlog voorbij was. Ook dat lijkt helaas minder vanzelfsprekend dan we lange tijd dachten.
We mogen nooit vergeten wat oorlog écht is. Wat het doet met het leven van mensen. Het verdriet, de ellende, de levenslange impact.
Een van die mensen hier in Someren was Marietje Kooistra – Kruijf. De oorlog heeft ook háár leven grotendeels bepaald.
Hoe bijzonder is het dat ze juist afgelopen september overleed. 80 jaar na de bevrijding van Someren. 93 jaar was ze.
Dit is haar verhaal:
In september 1944 is Someren net bevrijd.
Maar er wordt nog hevig gevochten in de Slag om Sluis 11.
Een verdwaalde granaat explodeert in de tuin van de familie Kruijf. De 13-jarige Marietje veegt net het glas op van gesprongen ruiten. Ze raakt levensgevaarlijk gewond en wordt met een ambulance naar een militair veldhospitaal in Geldrop gebracht. Volgens de artsen is het een wonder dat ze het overleeft. Marietje is enorm dankbaar dat ze is gered. Tijdens haar lange leven levert ze een belangrijke bijdrage aan het vastleggen van de oorlogsgeschiedenis van Someren. Ze haalt oorlogsverhalen en oorlogsgegevens boven water. Ze is vraagbaak voor onderduikers, geëvacueerden, geallieerden en hun partners of weduwen. Aan talrijke schoolklassen en bij vele herdenkingen in Nederland en in Engeland vertelt zij haar oorlogsverhaal.
Marietje was een krachtige vrouw met een enorm doorzettingsvermogen.
Ze droeg de oorlog haar hele leven met zich mee. Haar verhaal droeg ze over aan ons.
Zodat wij het weer verder kunnen vertellen. Dat zijn we aan haar en vele anderen verplicht.
De oorlogsjaren waren jaren van angst en stilstand.
Het gemoedelijke en onbezorgde was weg.
Gevoelens van angst en onzekerheid voerden altijd de boventoon.
Een onbestemd gevoel dat binnendringt.
Ik weet niet hoe het u vergaat. Maar als ik tegenwoordig de krant opensla bekruipt me ook een onbestemd gevoel.
Ik lees over bommen en granaten, neergehaalde drones, verwoeste dorpen.
Over ontheemde mensen, gesneuvelde militairen en omgekomen burgers.
Over steeds meer landen die verwikkeld raken in uitdijende conflicten.
Over landen waar de democratie onder druk staat.
Over onverdraagzaamheid in ons eigen land.
Over mensen op de vlucht voor oorlog, die worden weggezet als criminelen of gelukszoekers.
Dames en heren, jongens en meisjes,
Dat onbestemde gevoel zet ik graag om in iets positiefs. De grote wereldproblemen kunnen wij niet oplossen. We kunnen wel een bijdrage leveren aan een samenleving waarin iedereen weer voor elkaar zorgt. Daar kunnen we elke dag aan werken. Ieder vanuit zijn eigen rol en mogelijkheden.
Het begint bij luisteren naar elkaar, oog hebben voor elkaar. Je verplaatsen in de ander.
Elkaar met respect behandelen.
Op die manier blijft Nederland een vrij en tolerant land. Een land waar we samen trots op kunnen zijn. Zou dat niet prachtig zijn?
Onze dorpsgenoten die hun leven lieten in de strijd tegen de bezetter, brachten het zwaarste offer. Laat dat offer een inspiratiebron zijn om zelf bij te dragen. Hoe klein ook.
Kom op voor mensen die onrecht wordt aangedaan.
Blijf niet stil als je discriminatie voor je ogen ziet gebeuren.
Geef mensen die haat en verdeeldheid zaaien een weerwoord.
En geef mensen die op de vlucht zijn voor oorlog een warm welkom.
Komende periode gaan we in Someren vluchtelingen opvangen. Mannen, vrouwen, kinderen. Huis en haard verlaten. Op de vlucht voor oorlog, voor geweld. Op zoek naar rust en veiligheid. Wij geven ze hier een veilig thuis, een warm welkom. Hier kunnen we met elkaar trots op zijn.
Beste mensen,
Wij kregen 80 jaar geleden onze vrijheid terug.
Maar vrijheid is nooit af. Vrijheid wordt nooit vanzelfsprekend.
Zoek elkaar op. Stel je hart open. Voel met elkaar. Deel vrijheid met elkaar.
Opdat we nooit vergeten.