Ontwikkeling regionaal bedrijventerrein Helmond en Someren

Er zijn plannen voor een regionaal bedrijventerrein van circa 150 hectare voor de regio De Peel op de locaties Varenschut- Lungendonk in Helmond en Someren. In voorbereiding op deze ontwikkeling vestigden de gemeenten Someren en Helmond alvast het voorkeursrecht op het beoogde gebied. Dit betekent dat eigenaren hun grond bij verkoop eerst aan de gemeente moeten aanbieden.

Met de vestiging van het voorkeursrecht willen we regie nemen ten aanzien van mogeljke grondspeculatie. Een regionaal bedrijventerrein is nodig omdat er nauwelijks meer vrije ruimte voor bedrijfslocaties beschikbaar is en de behoefte daaraan blijft groeien.

Stappen in 2023

De komende maanden moet de locatie voor het bedrijventerrein formeel vastgesteld worden. Binnen drie maanden na het collegebesluit moeten de gemeenteraden van Helmond en Someren het vestigen van het voorkeursrecht formeel bekrachtigen. De regiogemeenten werken ondertussen de komende maanden met elkaar, de Provincie Noord-Brabant, het Waterschap Aa en Maas en Stedelijk Gebied Eindhoven verder aan de voorbereidingen voor het regionale bedrijventerrein. De verwachting is dat deze stappen eind 2023 afgerond zijn.

Vanaf 2024

Hierna volgt onder meer de ruimtelijke procedure om het bestemmingsplan te wijzigen. Dan gaan we actief in overleg met de grondeigenaren over de grondverwerving. We gaan dan ook in gesprek met omwonenden van het regionaal bedrijventerrein, ondernemers en andere belanghebbenden over de invulling van het regionale bedrijventerrein.

Hierna volgt onder meer de ruimtelijke procedure om het bestemmingsplan te wijzigen. Dan gaan we actief in overleg met de grondeigenaren over de grondverwerving. We gaan dan ook in gesprek met omwonenden van het regionaal bedrijventerrein, ondernemers en andere belanghebbenden over de invulling van het regionale bedrijventerrein.

Belangrijke opgave voor de regio

De zes Peelgemeenten hebben afspraken gemaakt om met elkaar samen te werken aan een passend aanbod van bedrijventerreinen in De Peel. Het creëren van meer ruimte voor nieuwe bedrijven is een belangrijke opgave voor de regio. Hiermee dragen we bij aan een levendige regio om te wonen en werken.

Officiële documenten

Stukken zoals gepubliceerd in het gemeenteblad:

Wat houdt de Wet voorkeursrecht gemeenten in?

De Wet voorkeursrecht gemeenten (Wvg) verplicht eigenaren om een perceel waarop een voorkeursrecht is gevestigd, bij verkoop eerst aan de overheid aan te bieden. Dit betekent dat eigenaren hun grond niet zomaar mogen verkopen, maar het eerst aan de gemeente moeten aanbieden. De gemeente heeft dus een recht van eerste koop.

De bekendmaking is gepubliceerd in het gemeenteblad van 27 september 2023 en is op 28 september 2023 in werking getreden.
Het besluit treedt een dag na de dagtekening van het gemeenteblad waarin het is bekendgemaakt in werking. Dit staat in artikel 7, lid 1 van de Wvg.

Het gebied waarop de Wvg betrekking heeft

Het onderstaande kaartje laat zien op welk gebied de Wvg betrekking heeft: oranje is Someren (Lungendonk), rood is Helmond (Varenschut):

Someren: de percelen en perceelsgedeelten waarop de Wvg betrekking heeft zijn globaal begrensd als aan de noordzijde begrensd door de gemeentegrens met Helmond, aan de oostzijde met de Kanaaldijk Zuid-West, de Herselseweg, aan de zuidoostzijde, Het Eindje, de A-watergang en de Veldweg aan de westzijde.

Toepassing van de Wvg

  • Het college van burgemeester en wethouders wijst gronden voorlopig aan. Besluit in Someren is op 25 september genomen, en in Helmond op 26 september. Tegen het besluit van burgemeester en wethouders staat ingevolge de Algemene wet bestuursrecht (Awb) bezwaar open.
  • Belanghebbenden hebben gedurende een termijn van zes weken, vanaf de terinzagelegging van dit besluit, de mogelijkheid een bezwaarschrift in te dienen.
  • Voorstel college aan de gemeenteraad (ontwerp-raadsbesluit): Gelijktijdig met het besluit om de gronden voorlopig aan te wijzen, heeft het college het besluit genomen de gemeenteraad voor te stellen deze gronden eveneens aan te wijzen als gronden waarop de Wvg van toepassing is. Het voorstel aan de raad is in het Gemeenteblad van 27 september 2023 gepubliceerd en ligt tezamen met de bijbehorende stukken, gedurende twee weken ter inzage op het gemeentehuis. tijdens deze termijn van twee weken kunnen belanghebbenden zienswijzen ten aanzien van het voorgenomen raadsbesluit naar voren brengen. (zie artikel 4:8 Awb)
  • Besluit gemeenteraad: De gemeenteraad moet nog een besluit nemen over het bestendigen van het voorkeursrecht op de grond(en). Naar verwachting neemt de gemeenteraad hierover (uiterlijk) op 14 december 2023 een besluit.

Dit besluit geldt voor een periode van drie jaar na dagtekening, dus (uiterlijk) tot 14 december 2026 tenzij vóór dat tijdstip een bestemmingsplan, inpassingsplan of structuurvisie is vastgesteld.

Het besluit van de gemeenteraad wordt in het Gemeenteblad gepubliceerd. belanghebbenden en/of eigenaren kunnen binnen zes weken na kennisgeving, zowel schriftelijk als mondeling, bezwaar maken tegen het besluit van de gemeenteraad. Wie al bezwaar heeft gemaakt tegen het besluit van het college van burgemeester en wethouders, hoeft niet opnieuw bezwaar te maken. Het bezwaar tegen het besluit van het college wordt mede gezien als een bezwaar tegen het raadsbesluit.

Waarom wordt de Wvg gevestigd?

Deze wet geeft overheden de mogelijkheid om een betere positie – en dus meer grip – op de grondmarkt te krijgen en voor de gemeente ongewenste ontwikkelingen te voorkomen. Dus om te voorkomen dat bijvoorbeeld een projectontwikkelaar de ontwikkeling blokkeert of de prijs onnodig opdrijft.

Wordt de Wvg op alle gronden gevestigd?

Nee. Op grond van de Wvg kan de overheid besluiten om een voorkeursrecht te vestigen op een perceel grond. Dat mag alleen op een perceel waaraan een niet-agrarische bestemming is toegedacht. Ook moet het huidige gebruik van dat perceel afwijken van de nieuwe toegedachte bestemming.

Voor welke toegedachte bestemming wordt het voorkeursrecht gevestigd?

De gemeente wil op de gronden een bedrijventerrein realiseren.

Wat zijn de gevolgen voor grondeigenaren?

Moeten grondeigenaren nu acuut weg van hun perceel?

Nee, een voorkeursrecht betekent niet dat grondeigenaren moeten verkopen. Het feit dat er een voorkeursrecht is gevestigd, wil ook niet zeggen dat de gemeente uiteindelijk de grond zal kopen. De grondeigenaar beslist in eerste instantie zelf of de grond wel of niet wordt verkocht.

Wordt er in het ergste geval onteigend?

Daarover zal de gemeenteraad te zijner tijd moeten beslissen.

Zijn grondeigenaren verplicht hun gronden aan de gemeente aan te bieden?

Nee. Een voorkeursrecht betekent niet dat grondeigenaren moeten verkopen. Het feit dat er een voorkeursrecht is gevestigd, wil ook niet zeggen dat de gemeente uiteindelijk de grond zal kopen. De grondeigenaar beslist in eerste instantie zelf of hij zijn grond wel of niet wil verkopen. Het gaat uitsluitend om vrijwillige verkoop tegen een marktconforme prijs.

De gemeente is zich bewust van de gevoeligheid van de toepassing van het voorkeursrecht. De belangen van burgers, bedrijven en de gemeente worden dan ook telkens goed tegen elkaar afgewogen. De overheid is ervoor om het algemeen belang te behartigen en is uiteindelijk verantwoordelijk voor evenwichtige en verantwoorde ontwikkelingen binnen de gemeente. Eén van de mogelijkheden om dat doel te bereiken, is de toepassing van deze wet.

Wat gebeurt er als grondeigenaren grond aan de gemeente aanbieden?

Als een eigenaar besluit het perceel te verkopen en het aan de gemeente Someren of Helmond heeft aangeboden, heeft de gemeente een termijn van zes weken om te beslissen.

Verstrijkt die termijn óf laat de gemeente weten de grond niet te willen kopen? Dan mag de grondeigenaar het perceel gedurende drie jaar vrij verkopen.

Wil de gemeente de grond wel kopen? Dan volgen onderhandelingen met de grondeigenaar over de verkoopprijs van het perceel. Als het niet lukt om tot overeenstemming te komen, kunnen zij de rechter vragen om zelf de prijs te bepalen ofwel een deskundige te benoemen die over de verkoopprijs adviseert. Partijen zijn vrij om het advies van de deskundige naast zich neer te leggen. Voor de uitspraak van de rechtbank gaat dat niet op, althans voor de gemeente. Want waar de eigenaar na de uitspraak van de rechtbank alsnog van de verkoop kan afzien, is de gemeente verplicht om gedurende drie maanden na de uitspraak mee te werken aan de koop van het perceel.

Welke prijs krijgen grondeigenaren voor hun grond?

Als het college geïnteresseerd is in een stuk grond, is er sprake van vrije onderhandelingen. Doorgaans levert dit de prijs op die ook wordt verkregen op de vrije markt: een marktconforme prijs die kopers en verkopers met elkaar zouden afspreken als er geen voorkeursrecht op de grond zou rusten. Het gaat dan om de 'onderhandse verkoopwaarde vrij van huur en gebruik' of de zogenaamde 'werkelijke waarde'. Als een grondeigenaar met de gemeente overeenstemming bereikt over de prijs, kan de gemeente de grond kopen.

Kan een grondeigenaar eigendom in de Wvg aan een derde verkopen, niet zijde de gemeente?

Verkoopt de grondeigenaar het perceel in strijd met het voorkeursrecht aan een derde? Dan mag de overheid de nietigheid van deze koopovereenkomst inroepen. Bij elke verkoop is de notaris verplicht te controleren of er een voorkeursrecht op de grond is gevestigd. Onder elke leveringsakte moet namelijk een verklaring van de notaris worden opgenomen, dat op de in de akte vermelde onroerende zaak of beperkt recht hierop, geen voorkeursrecht rust en zo dit wel het geval is, dat dan de vervreemding niet in strijd met de Wet voorkeursrecht gemeenten plaatsvindt.

Wat als er al een koopovereenkomst is gesloten door de grondeigenaar? Is die koopovereenkomst rechtsgeldig?

Op zich is de koopovereenkomst wel rechtsgeldig. Echter, de grondeigenaar kan slechts aan de partij waarmee de koopovereenkomst is gesloten verkopen als deze koopovereenkomst is ingeschreven in de openbare registers vóór de vestiging van het voorkeursrecht.

Wat kan men verwachten van het nieuwe bedrijventerrein?

Wat voor bedrijven komen hier? 

De verwachting is dat hier een mix zal komen van bedrijven, een zogenaamd gemengd bedrijventerrein. Later zal blijken welke bedrijven zich concreet gaan vestigen. Dat is nu nog niet bekend. Voor een belangrijk deel zullen dat bestaande bedrijven uit de regio zijn, die niet verder kunnen groeien op hun huidige plek.

Wat levert het voor Someren/de regio op? Werkgelegenheid? Voor wie?

Er zullen veel arbeidsplaatsen bijkomen. Omdat we nu nog niet precies weten wat voor bedrijven er gaan komen, is het lastig daarvoor een betrouwbare inschatting te maken.

Kunnen we uitsluiten dat hier alleen maar logistieke hallen komen?

Nee, uitsluiten kan niet. De provincie stelt regels waar grote logistieke bedrijven zich mogen vestigen. Logistieke activiteiten die verbonden zijn met Brainport krijgen prioriteit.

Kan de gemeente/regio sturen op welke bedrijven hier komen?

Ja, de gemeenten bepalen samen het uitgiftebeleid, waarin komt te staan welke bedrijven welkom zijn.

Moeten er dan ook weer arbeidsmigranten bij komen?

Dat is niet uit te sluiten. We weten nu nog niet precies wat voor bedrijven er gaan komen.

Kan de gemeente ervoor zorgen dat er geen vervuilende bedrijven komen?

In het bestemmingsplan of omgevingsplan worden daarvoor regels opgesteld. Door het vastleggen van maximale milieucategorieën kunnen gemeenten sturen op welke bedrijven er worden toegelaten.

Brainport ging toch een Schaalsprong maken met broedplaatsen en startups, hoe past zo’n bedrijventerrein in die strategie?

Het één sluit het ander niet uit. In dit geval gaat het om meer grootschalige bedrijvigheid. Op andere plekken wordt gewerkt aan plaats voor broedplaatsen en startup, die (in het begin) een kleinschalig karakter hebben.

Waarom deze locatie?

Waarom uitgerekend deze locatie?

De Peelgemeenten, provincie, SGE en waterschap hebben zo’n 12 potentiële locaties onderzocht. Dit is de best haalbare locatie.

Waren er andere locaties in beeld?

Ja, er waren in het begin zo’n 12 locaties in beeld. De forse omvang van het zoekgebied (150 ha) zorgt er voor dat veel locaties niet geschikt zijn. Daarom moeten we terugvallen op combinaties van terreinen. Niet ieder locatie leent zich voor een combinatie. Soms wordt er voor locaties prioriteit gegeven aan woningbouw. Ook net ontbreken van goede verbindingen richting de snelweg kan een belemmering zijn.

Wanneer gaat voor het eerst iets gebeuren op deze locatie?

Dat kan nog een aantal jaren duren, mede afhankelijk van de procedure voor het opstellen van een milieueffectrapportage, het ontwerp van het terrein en het vaststellen van het bestemmingsplan. De grond moet nog worden gekocht door de gemeenten en er moet nog bouwrijp worden gemaakt. Je bent gauw 6 jaar verder voordat dat het zover is.

Is dit een keuze van de regio of van de gemeente Helmond/Someren? Wat heeft de regio te zeggen over ons grondgebied?

De plannen zijn in gezamenlijkheid voorbereid. Naast de Peelgemeenten (inclusief Helmond) waren daarbij ook de provincie, SGE en het waterschap betrokken. Uiteindelijk vormen de gemeenteraden van de grondgebiedgemeenten (Helmond en Someren) het bevoegde gezag als het gaat om vaststelling van bestemmingsplannen. De betrokken partijen hebben de overtuiging dat de groei van de economie een gezamenlijke aanpak vraagt.

Wordt er rekening gehouden met de omgeving?

Het wordt alleen maar drukker qua verkeer, houden jullie daar rekening mee?

Zeker, ook in het kader van het op te stellen bestemmingsplan zal uitgebreid verkeersonderzoek worden gedaan. Het kan zijn dat er Investeringen nodig zijn om de infrastructuur uit te breiden.

Er ligt geen station in de buurt, dat betekent zeker dat iedereen met de auto komt?

Het beleid is er op gericht dat mensen kiezen voor andere manieren dan de auto om naar het werk te komen. Dat gaan we stimuleren. Veel mensen die er komen werken zullen uit de regio komen. Er is met de ligging ook rekening gehouden dat veel mensen hier met de fiets zullen komen.

Er komen straks waarschijnlijk heel veel vrachtwagens bij, daar is de infrastructuur niet op berekend. Hoe gaan jullie daarmee om?

Daar gaan we onderzoek naar doen. We onderkennen dat het belangrijk is daar goed naar te kijken en daar eventueel geld voor te reserveren.

Er wordt al zoveel buitengebied opgeslokt, waarom nu ook hier nog?

Het gebied Varenschut in Helmond kent al een bedrijventerrein functionaliteit. Het was logisch om Varenschut deel te laten uitmaken van de RBT 

Blijft er niks meer over van de groene omgeving?

De inpassing van het bedrijventerrein in een groene omgeving is belangrijk. Ook voor zaken als klimaatverandering is het belangrijk regenwater goed op te kunnen vangen in het groen op en rond het terrein. Groen geeft kwaliteit aan een bedrijventerrein.

Wordt er ook aan de inwoners van de omgeving (bijvoorbeeld Brouwhuis?) gedacht? Met een TOV, een huisvesting voor arbeidsmigranten en een industrieterrein komt alles hier terecht.

Met de inwoners, ondernemers en andere betrokkenen worden op termijn bijeenkomsten georganiseerd. De huisvesting voor arbeidsmigranten en de TOV zijn overigens tijdelijke voorzieningen. Er zijn tien jaars contracten afgesloten. Daarna kunnen deze locaties onderdeel worden van het regionale bedrijventerrein. 

Worden de bomen/het groen elders gecompenseerd?

Ja, bomen en groen worden zoveel mogelijk geïncorporeerd binnen het bedrijventerrein.

WOO-verzoeken

 

Overige WOO-documenten (ZIP-bestand)

Download het ZIP-bestand (zip, 148.256 kB) 

(Klik op het linkje, de download gaat dan vanzelf. Kijk in uw documten bij 'downloads' en open het ZIP-bestand. Alle bestanden verschijnen hier vervolgens.)